انواع سختی گیر رزینی و تفاوت مدل های فایبرگلاس و فلزی

سختی گیر رزینی یکی از اصلی ترین تجهیزات در سیستم های تصفیه آب صنعتی، موتورخانه و ساختمان های مسکونی است. وظیفه این دستگاه حذف یون های کلسیم و منیزیم از آب سخت است تا از تشکیل رسوب در لوله ها، مبدل های حرارتی و دیگ ها جلوگیری شود. اما با توجه به نوع کاربری و فشار کاری، سختی گیرها در مدل های مختلفی از جمله فایبرگلاس (FRP) و فلزی (Steel) تولید می شوند. در این مقاله به عنوان مهندس تولیدکننده سختی گیر با ۲۰ سال تجربه، تفاوت ها، ویژگی ها و کاربردهای هر مدل را به صورت دقیق بررسی می کنم.

۱) معرفی انواع سختی گیر رزینی

سختی گیرهای رزینی از نظر جنس بدنه، نوع عملکرد و روش احیا به سه گروه اصلی تقسیم می شوند:

• سختی گیر رزینی فایبرگلاس (FRP): ساخته شده از الیاف شیشه و اپوکسی، وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی.
• سختی گیر رزینی فلزی: بدنه فولادی با پوشش اپوکسی داخلی، مناسب برای فشار بالا و کاربری صنعتی.
• سختی گیر اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک: دارای شیر کنترل خودکار برای احیای رزین با محلول نمک.

هر نوع از این سختی گیرها بسته به محیط نصب، ظرفیت و دمای کاری انتخاب می شود. مدل های فایبرگلاس بیشتر در فضاهای کوچک تر مانند موتورخانه ها و ساختمان ها استفاده می شوند، درحالی که مدل های فلزی مخصوص مصارف صنعتی و سنگین هستند.

۲) ساختار کلی سختی گیر رزینی

تمام سختی گیرها، فارغ از نوع بدنه، از اجزای زیر تشکیل شده اند:

• مخزن اصلی (فایبرگلاس یا فلزی)
• رزین تبادل یونی (Cation Exchange Resin)
• نازل های پخش و جمع آوری آب
• شیر کنترلی دستی یا اتوماتیک
• مخزن نمک (Brine Tank)

آب ورودی از قسمت بالای مخزن وارد شده و با عبور از بستر رزین، یون های سختی (Ca²⁺ و Mg²⁺) را با یون سدیم (Na⁺) جایگزین می کند. پس از اشباع رزین، دستگاه باید با محلول آب نمک احیا شود تا چرخه مجدداً فعال گردد.

۳) سختی گیر رزینی فایبرگلاس (FRP)

این مدل از سختی گیر، محبوب ترین نوع در بین کاربران خانگی و تاسیساتی است. بدنه از جنس پلی اتیلن تقویت شده با الیاف شیشه (Fiber Reinforced Plastic) ساخته شده که در برابر رطوبت، خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است.

مزایای سختی گیر فایبرگلاس:

• وزن بسیار سبک و نصب آسان
• مقاومت بالا در برابر رطوبت، زنگ زدگی و مواد شیمیایی
• طول عمر بالا (بیش از ۱۰ سال)
• ظاهر زیبا و مناسب برای موتورخانه ها و فضاهای بسته
• قابلیت استفاده در سیستم های اتوماتیک

محدودیت ها:

• محدودیت فشار کاری (معمولاً تا ۶ بار)
• مناسب نبودن برای کاربردهای صنعتی سنگین یا دماهای بالا

مدل های فایبرگلاس معمولاً از قطر ۸ اینچ تا ۶۴ اینچ تولید می شوند و بسته به نیاز، به صورت دستی یا با شیر اتوماتیک عرضه می گردند.

۴) سختی گیر رزینی فلزی

سختی گیرهای فلزی گزینه ای ایده آل برای صنایع بزرگ، کارخانجات و سیستم هایی با فشار یا دمای بالا هستند. بدنه این مدل ها از فولاد ST37 یا ST52 ساخته شده و داخل آن با اپوکسی پوشش داده می شود تا از خوردگی جلوگیری گردد.

مزایای سختی گیر فلزی:

• تحمل فشار تا ۱۰ بار و دمای بالاتر از ۸۰ درجه سانتی گراد
• استحکام مکانیکی بالا و قابلیت طراحی سفارشی
• قابل تعمیر و قابل نصب در فضای باز
• مناسب برای صنایع بخار، دیگ های حرارتی و برج های خنک کننده

معایب:

• وزن بالا و نیاز به فونداسیون مقاوم تر
• نیاز به رنگ و پوشش دوره ای برای جلوگیری از زنگ زدگی
• قیمت بالاتر نسبت به مدل های فایبرگلاس

۵) مقایسه فنی فایبرگلاس و فلزی