فیلتر شنی چیست؟

فیلتر شنی یک مخزن تحت فشار است که با استفاده از بسترهای چندلایه سیلیس، ذرات معلق، کدورت و مواد شناور موجود در آب را حذف می‌کند. این فیلتر ساده‌ترین و درعین‌حال مؤثرترین روش برای پیش‌تصفیه آب در پروژه‌های صنعتی، کشاورزی، نیمه‌صنعتی و عمومی است.

در اغلب سیستم‌های تصفیه، فیلتر شنی اولین سد دفاعی در برابر ذرات است و با کاهش فشار روی مراحل بعدی مانند فیلتر کربنی و RO، طول عمر تجهیزات را افزایش می‌دهد.

پیش از ورود آب به سیستم RO، معمولاً از فیلتر شنی برای کاهش کدورت استفاده می‌شود و در ادامه، برای کنترل رسوب‌گذاری و کاهش سختی، استفاده از سختی گیر رزینی ضروری است.

فیلتر-شنی-دپوت-تانک

چرا فیلتر شنی هنوز انتخاب اول پیش‌تصفیه است؟

فیلتر شنی به‌دلیل ساختار ساده، هزینه نگهداری پایین، راندمان ثابت و عملکرد پایدار، همچنان محبوب‌ترین گزینه برای حذف کدورت به شمار می‌رود.
از مهم‌ترین مزایای آن:

  • قیمت مناسب نسبت به دقت حذف
  • قابلیت عبور دبی بالا
  • نگهداری آسان
  • طول عمر بالا
  • عملکرد قابل‌پیش‌بینی حتی در شرایط سخت
  • سازگاری با تمام سیستم‌های تصفیه

 

فیلتر شنی چگونه کار می‌کند؟

آب خام از بخش بالایی مخزن وارد می‌شود و پس از عبور از لایه‌های سیلیس، ذرات در بین بستر گیر می‌افتند. پس از اشباع بستر، سیستم به حالت شستشوی معکوس (Backwash) می‌رود تا کدورت‌ها از بستر خارج شوند و فیلتر دوباره آماده بهره‌برداری شود.

اجزای اصلی فیلتر شنی

۱. مخزن

  • فلزی (کربنی/گالوانیزه با رنگ اپوکسی)
    مناسب فشار و دمای بالا، قابلیت ساخت سفارشی
  • فایبرگلاس (FRP)
    سبک، ضدزنگ، مناسب فضاهای مرطوب
  • پلی‌اتیلن (PE)
    اقتصادی و مقاوم در محیط‌های خورنده

۲. بستر فیلتر

سیلیس با دانه‌بندی مهندسی‌شده:

  • 2–2.4 mm
  • 6–1.2 mm
  • 4–0.8 mm

۳. نازل و کلکتور

برای توزیع یکنواخت آب و جلوگیری از فرار سیلیس.

۴. شیر چندراهه یا ولوهای کنترلی

برای تغییر حالت بین Filter، Backwash و Rinse.

 

انواع فیلتر شنی و کاربرد هرکدام

نوعجنس بدنهکاربرد معمولویژگی برجسته
فیلتر شنی فلزیفولاد کربنی/گالوانیزه با پوشش اپوکسیکارخانه‌ها، تصفیه‌خانه‌ها، برج خنک‌کنندهتحمل فشار/دما و امکان ساخت سفارشی
فیلتر شنی فایبرگلاس (FRP)کامپوزیت تقویت‌شدهنیمه‌صنعتی و عمومیسبک، ضدزنگ، نگهداری آسان
فیلتر شنی پلی‌اتیلنPE سنگینسیستم‌های کوچک و فضای خورندهمقرون‌به‌صرفه و مقاوم در برابر خوردگی
فیلتر شنی اتوماتیکترکیب بدنه + کنترلر/شیر برقیپروژه‌های پیوسته با دبی بالاکاهش وابستگی به اپراتور و پایداری کیفیت

مزایا و معایب فیلتر شنی

مزایا

  • قیمت بسیار اقتصادی
  • دبی قابل‌عبور بالا
  • نگهداری ساده
  • قابلیت کار مداوم
  • سازگاری با سیستم‌های تصفیه مختلف
  • مناسب آب چاه، رودخانه، استخر و پساب

معایب

  • دقت حذف محدود (تا 20–50 میکرون)
  • نیاز به بک‌واش دوره‌ای
  • مناسب حذف بو، کلر، آهن و منگنز نیست
  • در آب‌های خیلی کدر باید پیش‌فیلتر نصب شود
  • کاربردهای صنعتی و عمومی فیلتر شنی
  • پی غذایی/نوشیدنی/دارویی: ارتقای کیفیت آب فرآیندی در مراحل اولیه.
  • کاربری عمومی: شفاف‌سازی آب برای مصارف غیرشرب و عمومی.
نمونه کاربردی: در یک واحد تولید نوشیدنی، نصب فیلتر شنی قبل از کربن و RO باعث کاهش توقف‌های خط، کاهش مصرف مواد شستشو و افزایش عمر ممبران شد.

راهنمای انتخاب، سایزینگ و چک‌لیست خرید فیلتر شنی

چه ظرفیتی مناسب است؟

ظرفیت (m³/h) باید با دبی واقعی و سرعت خطی مجاز بستر (مثلاً 5–10 m³/m²·h بسته به کیفیت آب) هم‌خوانی داشته باشد. کوچک گرفتن واحد، سرعت را بالا می‌برد و کارایی را کاهش می‌دهد.

فشار کاری و جنس بدنه

  • برای فشارهای بالاتر یا شوک‌های هیدرولیکی، بدنه فلزی پیشنهاد می‌شود.
  • در محیط‌های مرطوب/خورنده، FRP به‌دلیل مقاومت در برابر زنگ‌زدگی مناسب‌تر است.

کیفیت بستر و دانه‌بندی

سیلیس با خلوص بالا، مقاومت مکانیکی مناسب و گردوغبار کم انتخاب کنید. چیدمان از درشت به ریز، به توزیع یکنواخت و جلوگیری از عبور ذرات کمک می‌کند.

چک‌لیست خرید سریع

  • دبی طراحی (کمینه/میانگین/اوج)
  • کیفیت آب ورودی (کدورت، ذرات، جلبک)
  • فشار کاری و محدودیت‌های سایت
  • نوع کنترل (دستی/اتوماتیک)
  • فضای نصب و دسترسی سرویس
ویژگیفیلتر شنی صنعتیفیلتر شنی استخر
دبی عبوریبالا تا بسیار بالاپایین تا متوسط
کنترلاغلب اتوماتیکدستی/نیمه‌اتوماتیک
بسترچندلایه (سیلیس/آنتراسیت)سیلیس دانه‌بندی‌شده
هدفپیش‌تصفیه و حفاظت تجهیزاتشفاف‌سازی آب استخر

آموزش نصب گام‌به‌گام فیلتر شنی

  1. جانمایی: سطح تراز، دسترسی به بک‌واش و تخلیه.
  2. اتصالات: نصب شیر چندراهه/ولوهای جداگانه (ورود/خروج/بک‌واش/درین).
  3. پر کردن بستر: لایه‌ها از درشت به ریز؛ شستشوی اولیه برای زدودن گردوغبار.
  4. آزمایش هیدرواستاتیک: تست نشتی و کنترل فشار.
  5. راه‌اندازی: ثبت فشار اولیه (Baseline) برای مانیتورینگ بعدی.
ایمنی: هنگام شارژ سیلیس از ماسک و دستکش استفاده کنید؛ ذرات ریز می‌توانند حساسیت‌زا باشند.

نگهداری، بک‌واش و افزایش عمر مفید

چه زمانی بک‌واش کنیم؟

هرگاه افت دبی محسوس شد یا اختلاف فشار ~۰.۷ بار بالاتر رفت. بازه بسته به کیفیت آب، ممکن است چند روزه تا چند هفته باشد.

مراحل بک‌واش استاندارد

  1. قرار دادن شیر در حالت Backwash و روشن کردن پمپ.
  2. ادامه تا شفاف شدن آب خروجی.
  3. قرار دادن در حالت Rinse کوتاه و سپس بازگشت به Filter.

بازرسی‌های دوره‌ای

  • بازدید نازل‌ها و آب‌بندی‌ها هر چند ماه یک‌بار.
  • تعویض بستر سیلیس هر ۳–۵ سال.
  • محافظت در برابر یخ‌زدگی در زمستان.

مقایسه فیلتر شنی با سایر فیلترها

نوع فیلتردقت حذفهزینه نگهداریدبی قابل‌عبورکاربرد شاخص
فیلتر شنیمتوسط (تا ده‌ها میکرون)پایینزیادپیش‌تصفیه صنعتی/عمومی
فیلتر کربنیبالا برای بو/کلر/جذب آلیمتوسطمتوسطبهبود طعم/بو؛ پس از فیلتر شنی
فیلتر دیسکیبالا برای کشاورزیکممتوسطآبیاری تحت فشار
اسمز معکوس (RO)بسیار بالا (املاح محلول)زیادکمآب شرب و صنایع حساس
فیلتر-شنی-ایستاده

اشتباهات رایج در انتخاب و نصب فیلتر شنی

این بخش دقیقاً همان موردی است که CTR شما را بالا می‌برد:

۱. کوچک انتخاب کردن ظرفیت

باعث سرعت فیلتراسیون بالا و کاهش راندمان می‌شود.

۲. استفاده از سیلیس بی‌کیفیت

گردوغبار زیاد → گرفتگی بستر → بک‌واش‌های مکرر

۳. جانمایی غلط

نبود فضای بک‌واش، تخلیه و سرویس‌کاری.

۴. عدم ثبت فشار اولیه (Baseline)

نمی‌توان زمان مناسب بک‌واش را تشخیص داد.

۵. بستن خروجی بک‌واش به فاضلاب اشتباه

باعث برگشت مواد به داخل سیستم می‌شود.


بسترهای ترکیبی؛ چه زمانی لازم‌اند؟

برای آب‌های سطحی یا آب‌های کدر (SDI بالا) بهتر است از آنتراسیت + سیلیس استفاده شود.
مزایا:

  • افزایش زمان هر سیکل فیلتراسیون
  • ظرفیت بیشتر نگهداشت ذرات
  • بک‌واش کمتر
  • کاهش هزینه عملیاتی

کاربردهای صنعتی و عمومی فیلتر شنی

  • پیش‌تصفیه RO
  • شفاف‌سازی آب چاه
  • کاهش کدورت آب رودخانه
  • آبیاری کشاورزی
  • برج خنک کننده
  • صنایع غذایی و دارویی
  • تصفیه پساب
  • ورودی استخرهای عمومی

مقایسه انواع فیلتر شنی

نوعجنسکاربردویژگی
فلزیفولاد کربنی/اپوکسیصنعتیتحمل فشار بالا
FRPکامپوزیتنیمه‌صنعتیسبک و ضدخوردگی
پلی‌اتیلنPEکوچکاقتصادی
اتوماتیکترکیبیدبی بالاکاهش وابستگی به اپراتور

راهنمای سایزینگ و انتخاب فیلتر شنی

۱. سرعت مجاز فیلتراسیون (m³/m²·h)

  • آب نسبتاً تمیز: 10
  • آب چاه: 7
  • آب رودخانه: 5–7

۲. چگونه اندازه مناسب انتخاب کنیم؟

فرمول:
دبی ÷ سرعت مجاز = مساحت موردنیاز فیلتر
مساحت → قطر مخزن

۳. ظرفیت‌های رایج و معادل دبی

قطر مخزنظرفیت (m³/h)فشار کاری متداول
60 سانت3–54–6 bar
100 سانت7–124–6 bar
120 سانت12–206 bar
140 سانت20–286 bar
160 سانت25–356–10 bar

چرا فیلتر شنی دپوت تانک؟

این بخش نقش «بوکمارک برند» را دارد:

  • مخزن با ضخامت استاندارد و تست هیدرواستاتیک
  • استفاده از سیلیس درجه‌یک شسته‌شده
  • نازل‌های نشکن مقاوم در برابر ضربه
  • شیر چندراهه با برند معتبر
  • ساخت سفارشی قطر، ارتفاع و فشار کاری
  • 12 ماه گارانتی + خدمات پس از فروش
  • رنگ اپوکسی پلی‌آمید / ژل‌کوت درجه ۱ (در FRP)

چک‌لیست خرید فیلتر شنی

  • دبی واقعی (حداقل/میانگین/پیک)
  • کیفیت آب خام (کدورت، جلبک، ذرات)
  • جنس بدنه مناسب فشار کاری
  • نوع کنترل (دستی، نیمه‌اتوماتیک، اتوماتیک)
  • فضای نصب و دسترسی بک‌واش
  • کیفیت بستر و مقدار موردنیاز
  • نوع شیر (Side یا Top)

آموزش نصب گام‌به‌گام فیلتر شنی

۱. جانمایی صحیح

روی سطح تراز + فضای دسترسی به شیرها

۲. اتصالات

ورود، خروج، بک‌واش، درین، هواگیری

۳. شارژ سیلیس

  • ابتدا لایه درشت
  • سپس متوسط
  • سپس ریز
  • انجام شستشوی اولیه

۴. تست نشتی و فشار

۵. راه‌اندازی

ثبت فشار ورودی/خروجی برای تعیین زمان بک‌واش


نگهداری، بک‌واش و افزایش عمر فیلتر

کی بک‌واش کنیم؟

  • افت دبی محسوس
  • اختلاف فشار حدود ۰.۷ بار

مراحل بک‌واش

  1. قرار دادن شیر روی Backwash
  2. روشن کردن پمپ
  3. ادامه تا شفاف شدن آب
  4. Rinse
  5. برگشت به حالت Filter

بازرسی‌های دوره‌ای

  • بررسی نازل‌ها
  • تست فشار مخزن
  • تعویض سیلیس هر ۳–۵ سال

مقایسه فیلتر شنی با سایر فیلترها

فیلتردقت حذفهزینه نگهداریکاربرد
شنیمتوسطکمپیش‌تصفیه
کربنیعالیمتوسطحذف بو/کلر
دیسکیعالیکمآبیاری
کارتریجیبالازیادسیستم‌های حساس
ROبسیار بالازیاداملاح محلول

پرسش‌های متداول (FAQ)

فیلتر شنی دقیقاً چه چیزی را حذف می‌کند؟

ذرات معلق، کدورت، مواد شناور، جلبک‌های ریز.

عمر مفید فیلتر چقدر است؟

۸–۱۲ سال برای مخزن، ۳–۵ سال برای سیلیس.

فیلتر شنی برای حذف بو مناسب است؟

خیر؛ باید فیلتر کربن فعال نصب شود.

اتوماتیک بهتر است یا دستی؟

برای پروژه‌های پیوسته، اتوماتیک توصیه می‌شود.

اگر فیلتر کوچک انتخاب کنیم چه می‌شود؟

کدورت مطلوب حذف نمی‌شود و بک‌واش افزایش می‌یابد.

امتیاز شما به این مطلب :
5/5 - (1 امتیاز)
ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

محصولات مرتبط
تماس با ما