تمامی مطالب این راهنمای نصب برگرفته شده از استاندارد های ASTM 1759 و ISO 13272 و ATV A 127 میباشد که در واقع این استانداردها برای مبانی اصلی استاندارد شدن این استاندارد در ایران و استاندارد ATV جهت محاسبات بستر و نوع Backfill بهکار رفته و موارد Data Base اجرایی مورد استفاده قرار گرفته است.
از آنجائیکه شرکت دپوت تانک افتخار حضور گسترده های پروژه ای در سطح کشور را داشته است لذا با دقت بسیار سعی شده که مواردی که شرکت در طول نظارتهای اجرایی (Supervision) و اجرای پروژه ها با دقتی دو چندان بررسی نموده است، در این راهنمای نصب درج گردد تا مشتریان محترم این شرکت بتوانند با رعایت این موارد، بهره وری بسیار بالائی از منهول های خریداری شده داشته و عمر محصول نیز افزایش یابد.
شایان ذکر است هر پروژه الزاماتی در طول مسیر خود دارد لذا شرکت دپوت تانک با توجه استانداری که در حوزه منهول های پلی اتیلن دارد و تجربيات بسیار در اجرای پروژه های بزرگ داشته است این موارد درج شود تا دوستان بهره مند شوند.
دوستان عزیز، همراهی های فراوان برای ما بسیار محترم است، این گنجین علمی برایتان تقدیم میشود، باشید که بسیار بهره ببرید.
مواد اولیه مورد استفاده در تولید منهول پلی اتیلن:
مواد بکار رفته در تولید منهول های شرکت دپوت تانک از مواد پلی اتیلن گرید “3840” میباشد که میتوان مواد HDPE یا LLDPE را برای مواد اولیه مورد استفاده در تولید منهول پلی اتیلن استفاده نمود.
این مواد دارای خواص مکانیکی سختی برای محصول پشتوانه شده و دارای استحکام های بسیار بالا میباشد. منهول های پلی اتیلن تولید شده از مواد MDPE “3840” نیز جز بهترین مواد برای این محصول میباشد.
برای آب بندی کامل برای سیت لوله از لاستیک EPDM با گرید بسیار مناسب استفاده میشود.
در محصول منهول های پلی اتیلن موارد استفاده از نوار آبی بند (Seal) از لاستیک EPDM استفاده میشود که در بر روی منهول تولیدی نصب میگردد.
میزان مواد بهکار رفته در این محصول در لحاظ ضخامت بدنه، ضخامت ورودی و خروجی و … باعث میگردد تا محصول نهایی بسیار با کیفیت بهدست مشتریان عزیز برسد.
مواد پلی اتیلن بکار رفته در تولید منهول های پلی اتیلنی این شرکت در مقابل آلاینده های فاضلابی مانند انواع اسید ها منجمله ۲٪ و نیز نیاز به شرایط بسیار مقاوم می باشد، که در تست استاندارد لیستری از تستهای پلی اتیلن این مباحث به اثبات می رسد. همچنین وجود مواد در داخل منهول مقاومت بالا در مقابل مواد فاضلابی را نشان میدهد. مواد پلی اتیلن در مقابل سایش و خوردگی ناشی از فرآیندهای و تماس مواد معلق در مواد فاضلابی نیز کاملاً مقاوم و ماندگاری طولانی دارد.
مواد اولیه پلی اتیلن همچنین بدلیل خواص خوب پذیرش ضربه در محل فاضلاب و ها (Invest) به دلیل برخورد مواد معلق فاضلاب دچار ترک خوردگی و پوسیدگی نمیشوند.
مواد اولیه منهول پلی اتیلن با میزان شرایط سخت در فاضلاب های صنعتی و فرآوری شده از مقاومت بسیار خوب در برابر این موارد نیز برخوردار میباشد. همچنین با توجه به نوع موادی که از پلی اتیلین هایی بسیار مرغوب استفاده میشود به مدت عهر، محصولی بسیار مناسب در فاضلاب های صنعتی و شهری میباشد، موارد ذکر شده فقط بخاطر فیزیکی بسیار مناسب پلی اتیلن است.
و میتوان از آلودگی آب های زیر زمینی جلوگیری نماید، که از این جهت کاملا مطابق با محیط زیست و سازگاری با آن میباشد.
مشخصات مواد اولیه پلی اتیلن مورد استفاده در تولید منهول پلی اتیلنی شرکت دپوت تانک
Property | unit | value |
Density | Gr/cm³ | 0.939–0.955 |
Melt Index | Gr/10min | 0.3–0.45 |
Flex | Mpa | 60 ≥ |
Strength | Mpa | Min 18 |
Impact Strength | KJ/m² | Min 18 |
مواد آنتی UV:
بر اساس استاندارد ملی ایران، منهول های پلی اتیلن بایستی قابلیت ماندگاری در فضای باز حداقل به مدت یکسال را داشته باشند. بدین معنی نیاز است که منهول های پلی اتیلن در مقابل اشعه UV آفتاب، مقاوم باشند. مواد پلی اتیلن “3840” ایرانی دارای افزودنی آنتی UV نمی باشند، نیاز بسیار افزوده و مواد مقاوم دیگر مانند رنگ پلی اتیلن را دارند و از آنجائیکه شرکت دپوت تانک پودر مادر “P.A” از مواد خام (Virgin Material) استفاده می نماید لذا قابلیت تولید مواد آنتی UV در این محصول فراهم شده و علاوه بر آن در موارد آنتی UV این مواد نیز خاصیت فیزیکی و مکانیکی مواد نیز خفظ می شود و خلوص مواد تولیدی با توجه به پودر مواد “P.A” از کربن سیاه نیز وجود دارد.
نصب منهول پلی اتیلن (Installation)
کف سازی (Foundation):
منهول های پلی اتیلن باید بر روی یک کف محکم و آماده سازی شده با ابنگیرگذاری قرار گیرد. بعد از گود برداری باید ضخامت بستر و فواصل مناسب با یکی از مصالح صنعتی و یا بستر نرم پوشیده شود. بتن مگر نیز مناسب میباشد.
استاندارد (ASTM 2321) که به خوبی ترازو و کاملاً کوبیده شده است (تراکم حداقل %95) و با ضخامت حدود ۳۰ سانتی متر انجام پذیرد.
بر اساس استاندارد برای این بستر می توانیم از یک کف بتنی (در جا و یا پیش ساخته) (Concrete Slab) و با ضخامت حدود ۲۰ سانتی متر استفاده نماییم.
در فصل هایی که کف محل گود برداری شده (کف ترانشه)، دارای خاک سست و یا سطح تراکم آب های زیر زمینی بالاتر از کف مصرفی باشد و یا با خاک اشباع مواجه باشیم به پست حداقل از کف بتنی که می توان به صورت پیش ساخته تهیه شود و در محل گود برداری استقرار یابد.
در محل هایی که با خاک بسیار سست و یا محل های دفن زباله مواجه باشیم توصیه میباشد که مهدنای از خاک کف برداشته و با خاک مناسب ابتدا جایگزین شود و سپس مراحل فوق انجام پذیرد. این موارد حتما بایستی با نظر مهندسین مشاوران انجام پذیرد.
از آنجائیکه انتقال نیروهای قائم اضافی به منهول مرده زنده و نیز بارهای فشارنده (down drag) به سمت پایین بر روی کف منهول اعمال می گردد جهت جلوگیری از نشست کف خاک منهول می بایست تجهیزات لازم برای اینکار در نظر گرفت شده و کف محل استغراق بطور خوبی آماده سازی شود.
مصالح پر کننده:
بر اساس استاندارد ۷۵۸۱ ASTM: اطراف منهول تا شعاع یک متری بایستی خاک با خواص خاک کوبیده شده کلاس و با تراکم %۹۰ – %۷۰ استفاده نماییم.
لذا در محل هایی که امکان اتلاف آب و یا وجود داشته باشند بایستی از کف های مخصوص برای استقرار منهول و قرار گیری آن بلوک بتنی استفاده شود (حدود ۱۰ – ۵ سانتی متر). در مواردی شرایط وجود دارد که می بایست از پودر بنایی یا سیمان جهت سطوح منهول در اطراف برای جلوگیری از چسبندگی نسبت به خاک در اطراف منهول اقدام گردد.
در محل هایی که امکان از کف نم دار نماییم با این حال از بستر مناسب نداشته باشیم، می توان با نیروی متخصص و یا موارد کف های رعایتی از شرایط خاک مناسب، به نحوی بهره مند شویم که در کارگاه ناظر بر نحوه کارکرد خاک باشد. یا تراکم لازم در اطراف منهول %۹۵ – %۸۰ باشد تا شرایط اصولی انجام بپذیرد.
در این شرایط می بایست توجه شود از مصالحی که دارای شرایط اتلاف آب می باشد دوری نماییم و یا از مصالح بنایی و پودر ها مورد بهره گیرد.
در شرایط خاص می توان از نرم افزار ANSYS و با توجه به تئوری Finite Element توسط تیم تحقیقاتی شرکت دپوت تانک می توان شرایط خاک را در پروژه های مختلف شبیه سازی نمود و با توجه به شرایط خاک استقرار، از خاک مناسب و یا نقطه مناسب و نیز می توان میزان نیروی وارده و یا تاثیرات خاک بر محصول منهول را محاسبه نمود تا بدین صورت قابلیت مولفه های مدنظر خاک در شرایط اجرایی را بررسی نمود.
در نهایت پس از اجرای بک فیلت مناسب در یک لایه توسط لایه انجام می گیرد (ACF) توسط شرکت دپوت تانک اجراء میشود.
پر کننده ها:
با توجه به اینکه اغلب تولید کنندگان بتن پر کننده هایی بر اساس استاندارد ASTM C 33 را در اختیار موجود دارند، همین مواد برای ساخت این بتن کم مقاومت مورد استفاده قرار می گیرد. سایر پر کننده هایی که با موفقیت جهت ساخت این نوع بتن مورد استفاده قرار می گیرند نیز می تواند بر اساس استاندارد ASTM C 311 ساخته شوند.
شن و ماسه:
پر کننده با سایز کمتر از ۱۹ mm و یا مخلوط شن و ماسه
خاک ماسه ای خالص یا با کمتر از ۲/۵% با ریزدانه کمتر از %۷۵
خصوصیات مواد مورد استفاده در شن و ماسه:
این مواد مورد پذیرش بر اساس استاندارد ASTM D 448 در شرایط عدم بهره دهی مناسب انجام می شود که این امر با شکست مصالح تامین می شود. پرکننده در حداقل mm 200+ ضخامت می گردند. این شرایط با ریزدانه در حد ۱۰ – %۵ است.
ریزدانه کمتر: حداکثر %۱۵۰
ریز دانه زیاد: حداکثر بالاتر از ۲۰۰ mm
مقاومت:
مقاومت فشاری بین ۵۰ ≤ MPA ≤ ۲۰۰Mpa میباشد. خاک با کوبش مناسب میباشد. مقاومت این ماده بعد از ۲۸ روز تا ۴۸ MPA میباشد. قابل افزایش است.
دانسیته:
دانسیته بتن کم مقاومت نرمال بین ۱۸۴۰~۲۳۲۰ kg/m³ است.
مدول برشی:
بر اساس دانسیته، نرمال برشی بتن کم مقاومت بین ۱۶۰~۳۸۰ MPA است.
سازگاری با پلاستیک ها:
مواد پلی اتیلنی با دانسیته کم – متوسط و بالا که برای تجهیزات زیر خاکی مورد استفاده قرار می گیرند، بطور کامل با این بتن سازگار می باشند.
نسبت ترکیب مواد:
سیمان: نسبت ترکیب مورد استفاده ۱۱۰~۱۲۰ kg/m³ است، افزایش نسبت سیمان سبب افزایش مقاومت و کاهش زمان سخت شدن بتن می گردد.
پر کننده دانه ها:
نسبت ترکیب معمولی برای این مواد ۱۰۰۰~۱۲۰۰ kg/m³ است. اغلب پر کننده های دانه ریز مورد استفاده قرار می گیرد.
آب: سبب افزایش روانی و سفت شدن بتن می گردد. نسبت معمول مورد استفاده ۱۸۹~۲۲۴ kg/m³ است.
ترکیب پیشنهادی برای دستیابی به مقاومت MPA ۴، بشرح ذیل می باشد:
سیمان: ۲۶ kg/m³
پر کننده دانه درشت: ۱۰۱۰ kg/m³
پر کننده ریز دانه: ۱۰۶ kg/m³
آب: ۱۹۳kg/m³
بر اساس این محاسبات منهول های تولیدی شرکت دپوت تانک با دیواره تقویت شده توسط رشته های رنگ های متعدد دارای مقاومت بسیار بالایی می باشد. ضخامت های مرده و زنده و نیز اثر از (۲۰ ± mm) تقویت اطمینان خود را برای تحمل نیروهای وارده در سیالات فاضلابی بطور واضح نشان داده است، این مهم است که منهولهای دپوت تانک دارای استهلاک طولانی مدت می باشد.
باید گفت در این موارد می بایست کف زیر این محصول از لوله های ۴۵ تا ۹۰ درجه (کف تراز شده و یا پست های تقویت شده) و یا خاک مناسب (Support Soil) که در پروژه های مدیریت شهری و یا بیمارستانی، صنایع سنگین از نظر استقرار منهول مربوطه از لایه های پست و خاک مناسب (Landfill) و یا مواد ضخیم با خاک مناسب استفاده گردد تا بتواند میزان سایش و خوردگی بسیار مناسب و طولانی مدت را برای این منهول مطابقت پذیرد.
بارهای زنده ترافیکی (Vehicular Load):
بر اساس استاندارد، منهول پلی اتیلن بایستی در بارهای زنده از طرف هر خودرو و نیز بارهای مرده بر روی آن چند نوع بکسی در اجرای کار طراحی شود. بارهای زنده شامل بارهای مرده و زنده از نظر تردد در خیابانها و یا محلهای دارای شرایط بارگذاری مناسب بر اساس استاندارد جهت نوع بار زنده نشان می گردد.
در این راستا، منهول های پلی اتیلن دپوت تانک در بالاترین شرایط ممکن در صورت وجود بار زنده، مطابق با این استاندارد تحمل دارند.
این دال بتنی در واقع به صورت یک پل عمل می نماید (Bridge Slab) که از یک طرف بارهای متمرکز را گسترده می نماید، پس بنابراین این دال بتنی حتماً بایستی ابعادی بزرگتر از قطر منهول داشته باشد و در واقع بر روی خاک اطراف تکیه کند.
دال بتنی:
بسته به میزان بار ترافیکی وارد، ابعاد و خصوصیات ضخامت دال محاسبه میشود. برای کلاس های ton 40 به بالا ضخامت دال حدود ۲۵ سانتی متر و برای پایین تر از آن حدود ۲۰ سانتی متر در نظر گرفته میشود. این دال به صورت مسلح (Reinforce Concrete) و با سیمان ۳۵ معمولاً بصورت مربعی ساخته میشود.
نحوه قرار دادن دریچه منهول:
نکته بسیار مهم در نصب منهول های پلی اتیلن، قرار دادن دریچه می باشد. مطابق شکل زیر بایستی توجه نمود که قاب دریچه منهول باید حتماً روی دال بتنی قرار گیرد و تحت هیچ عنوان بر روی منهول پلی اتیلن مستقیماً قرار نگیرد.
این کار باعث میشود که بارهای متمرکز وارده بر دریچه با دال بتنی منتقل و دال نیز این بارها را به خاک اطراف (مصالح پر کننده) و دوباره بر ترانشه منتقل نماید.
اصطکاک خاک اطراف با منهول باشد. این نیرو ممکن است منهول را به سمت بالا هل داده و از محل خود خارج نماید.
این نیروی شناور (Uplift) را به روش های متعددی می توان مهار کرد. بر اساس استاندارد ASTM 1759 منهول در قسمت پایه (Base) بایستی دارای زینکی محکم بهنام زینک لنگر (Anchor Key) باشد تا با استفاده از آن بتوان منهول را لنگر کرده و از شناور شدن آن جلوگیری بهعمل آورد.
روش اول:
بعد از آنکه اتصالات نصب و منهول قرار شد میبایستی، خاک اطراف با تراکم مناسب، به صورت لایه به لایه و یکنواخت اطراف منهول خاکریزی شود تا در حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر باقی مانده به زینک لنگر روی خاک کوبیده شده، سیمان ۴۵۰ دور لنگر منهول با مطمئن شویم که تمامی زینک در آن نفوذ نموده است از حداقل میزان حداقل ۳۰ سانتی متر، بلندتر از حداقل ۲۰ سانتی متر از سمت چپ بر روی SLAB میبایست تا سطح روی زینک و بتن شود تا زینک به مرور تقویت نماید و از طرف دیگر نیز به محل مورد نظر TRENCH نصب نماید که در این زینک وزن خود SLAM مغایرت نماید باعث جلوگیری از نیروی شناوری میشود.
روش دوم:
در مکان هایی که زیر آب زیرسطحی Ground Water خیلی زیاد است مانند مناطق شمال کشور و جنوب بایستی مطابقت مناسب بعد از گود برداری جهت نصب به خارج کردن آب زیر زمینی و نیز قدر شناسی از زینک لنگر، با استفاده از Base و نصب مناسب با استفاده از سیمان ۴۵۰ کیلوگرم تا حفاظت ۳۰ سانتی متر از زینک لنگر این مفهوم در موارد و متغیر مناسب انجام میپذیرد.
تذکر مهم آنکه در برخی مواقع بایستی برای کاهش نیروی شناور و نیروهای وارده بر زینک لازم است مقدار بتن تا ارتفاع ۱۵۰ کی حداقل ۳۰ سانتیمتر اطراف منهول را در بر گرفته استغراق دهد.
ابعاد و اندازه های منهول های پلی اتیلن:
منهول های پلی اتیلن در دو سایز ۱۰۰۰ میلینتر (قطر کف منهول) و ارتفاع ۸۵ الی ۶۰ متر و منهول ۱۲۰۰ میلینتر (قطر کف منهول) با ارتفاع ۱۱۰ الی ۸۰ متر تولید میشود. برای خرید منهول پلی اتیلن توصیه میشود با کارشناسان فروش شرکت دپوت تانک مشورت بفرمایید.
روش اتصال لوله تک جداره به منهول پلی اتیلن (ورودی منهول):
همانطور که در شکل شماره یک دیده میشود اتصال لوله تکجداره پلی اتیلن به منهول پلی اتیلن بایستی به نحوی باشد که آببندی کامل صورت پذیرد.
۱: برای رسیدن به شرایط استاندارد در اتصال لوله تکجداره پلی اتیلن به منهول پلی اتیلن، باید ابتدا محل دقیق ورودی و خروجیها معین گردد و قبل از نصب، منهول در جای تعیین شده، جای ورودی و خروجی بر روی بدنه منهول سوراخ گردد.
(در این قسمت تصویر سهبعدی زرد رنگ نمایش داده شده است)
۲: این سوراخ توسط ابزار گرد بر و یا عمود بر روی دیواره منهول پلی اتیلن ایجاد میشود. این سوراخ متناسب با قطر خارجی لوله میباشد. پس از سوراخکاری، واشر لاستیکی پلی اتیلن در داخل بدنه منهول قرار گرفته و لوله مربوطه نصب میگردد.
قطر سوراخکاری بر روی بدنه منهول = قطر خارجی لوله + ۱۰ میلیمتر برای واشر لاستیکی
۳: سپس واشر آببندی مخصوص را بر روی دیواره منهول پلی اتیلن نصب مینماییم. البته لازم است قبل از نصب، واشر لاستیکی، اطراف محل سوراخ را کاملاً وارد زدایی کنیم.
۴: پس از اتمام سوراخکاری و واشرگذاری برای تمام ورودی و خروجیهای مورد نیاز منهول پلی اتیلن را مطابق دستورالعمل استاندارد در محل خود جاگذاری و فیکس مینماییم.
۵: پس از فیکس نمودن منهول پلی اتیلنی و ثابت شدن آن باید لولههای ورودی و خروجی را در محل خود نصب نمود. برای اینکار ابتدا باید با مواد روانکار واشر را استاندارد و سپس لوله مورد نظر را با فشار به داخل آن فرو برد.
