مخازن آب فود گرید یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد استفاده در منازل، مجتمع‌های مسکونی، صنایع غذایی، بیمارستان‌ها و حتی واحدهای کشاورزی هستند. این مخازن به دلیل تماس مستقیم با آب باید از موادی ساخته شوند که هیچ‌گونه واکنش شیمیایی، تغییر بو، طعم یا آلودگی های دیگر به آب منتقل نکند.
در این مقاله به‌صورت کاملاً تخصصی، تمامی نکات مهم مربوط به مخازن فود گرید را بررسی می‌کنیم تا شما بتوانید انتخابی مطمئن و آگاهانه داشته باشید.
فود گرید چیست؟
اصطلاح «فود گرید» (Food Grade) به موادی اشاره دارد که برای تماس مستقیم با مواد غذایی و آب آشامیدنی مناسب هستند. این مواد نه‌تنها باید فاقد هرگونه ماده سمی باشند، بلکه نباید در شرایط مختلف مانند گرما، سرما یا نور خورشید وارد واکنش شده و ترکیبات شیمیایی آزاد کنند.
مواد فود گرید تحت استانداردهای سختگیرانه‌ای مانند FDA و NSF تولید می‌شوند و تنها در صورت تأیید این استانداردها اجازه استفاده در تجهیزات مربوط به غذا و آب را دارند. پلی‌اتیلن ۳۸۴۰، کامپوزیت‌های رزینی با روکش فودگرید و استیل 304 و 316 از مهم‌ترین مواد مورد استفاده در ساخت و تولید مخازن فود گرید هستند. این مواد به دلیل ساختار مولکولی پایدار، هیچ طعمی به آب نمی‌دهند و اجازه رشد باکتری یا جلبک را نمی‌دهند؛ موضوعی که برای ذخیره آب شرب بسیار حیاتی است.
مخزن ذخیره آب فود گرید چیست؟
مخزن آب فود گرید مخزنی است که بدنه آن از مواد درجه‌یک و مناسب برای تماس با آب آشامیدنی ساخته شده باشد. این مخازن برای حفظ کیفیت آب، جلوگیری از آلودگی، کاهش رشد جلبک و جلوگیری از بوگرفتن آب طراحی شده‌اند. مواد اولیه به کار رفته در این مخازن در تماس با آب واکنش شیمیایی ایجاد نمی‌کنند و ساختار آن‌ها مانع نفوذ نور، گردوغبار و ذرات معلق می‌شود.
در مخازنی که استاندارد فود گرید ندارند، معمولاً مشکلاتی مانند تغییر بو و طعم، رشد جلبک، خوردگی داخلی یا آزاد شدن مواد پلاستیکی دیده می‌شود. این مشکلات در مخازن فود گرید به‌دلیل جنس استاندارد، ساخت اصولی و استفاده از لایه داخلی بهداشتی وجود ندارد.
مخازن فود گرید چه ویژگی‌هایی دارند؟
مخازن آب فود گرید ویژگی‌های مشخصی دارند که آن‌ها را از مخازن معمولی جدا می‌کند. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
۱. مقاومت کامل در برابر آلودگی میکروبی
بدنه مخزن فود گرید باید از موادی ساخته شود که محیط مناسبی برای رشد باکتری و قارچ ایجاد نکند. این مواد هیچ‌گونه مواد مغذی برای رشد میکروارگانیسم‌ها آزاد نمی‌کنند و در نتیجه آب داخل مخزن برای مدت طولانی سالم می‌ماند.
۲. عدم واکنش شیمیایی با آب
پلی‌اتیلن فودگرید، رزین‌های کامپوزیتی خاص و استیل هیچ‌گونه ماده‌ای وارد آب نمی‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود طعم و بوی آب ثابت بماند.
۳. مقاومت بالا در برابر نور خورشید
بدنه آن باید با لایه‌های ضد UV تقویت بشود. این لایه‌ها از نفوذ اشعه خورشید جلوگیری می‌کنند و مانع رشد جلبک می‌شوند.
۴. ضخامت استاندارد و بدنه چندلایه
برخی از مخازن پلی‌اتیلن دارای سه لایه هستند:
- لایه بیرونی مقاوم
- لایه میانی ضدنور
- لایه داخلی فود گرید کاملاً بهداشتی
۵. سازگاری بالا با شرایط محیطی
این مخازن در دماهای بالا، شرایط مرطوب یا محیط‌های صنعتی عملکردی کاملاً پایدار دارند و ساختار آن‌ها تغییر نمی‌کند.
راه‌های شناخت مخزن فود گرید
انتخاب یک مخزن فود گرید اصل در بازار، مخصوصاً با وجود مدل‌های متنوع، نیاز به دقت بیشتری دارد. برای شناخت نوع استاندارد مخزن می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
۱. بررسی جنس بدنه
پلی‌اتیلن با گرید HDPE 3840 یکی از رایج‌ترین مواد فودگرید است. این جنس سطحی صاف، براق و یکپارچه دارد و در برابر ضربه و فشار مقاوم است.
۲. وجود نشان استاندارد
بیشتر مخازن فود گرید دارای علامت‌هایی مانند
HDPE 2 NSF FDA APPROVED
روی بدنه یا پلاک جانبی هستند.
۳. بدون بو و بدون طعم بودن آب پس از ذخیره‌سازی
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص کیفیت مخزن، بررسی تغییر طعم یا بوی آب ذخیره‌شده است. اگر مخزن کیفیت خوبی نداشته باشد، طعم آب کمی پلاستیکی یا کهنه می‌شود.
۴. بدنه ضدجلبک
مخزن فودگرید باید دارای لایه میانی تیره باشد تا از عبور نور جلوگیری کند. عبور نور باعث رشد جلبک و خزه می‌شود.
علامت و نشان فود گرید چه شکلی است؟
علامت فود گرید معمولاً شامل موارد زیر است:
نماد | توضیح |
HDPE 2 | نشان‌دهنده پلی‌اتیلن گرید فود مناسب آب آشامیدنی |
NSF | تأییدیه جهانی استاندارد آب آشامیدنی |
Glass & Fork | نماد بین‌المللی استفاده از مواد خوراکی |
PP5 یا PE | نشان‌دهنده امکان تماس با مواد غذایی |
این علائم اغلب روی بدنه مخزن، برچسب محصول، پلاک فلزی یا کاتالوگ کارخانه درج می‌شوند.
انواع مخزن فود گرید
بازار مخازن فود گرید بسیار متنوع است و هر مدل با توجه به نوع مصرف، ظرفیت مورد نیاز و شرایط محیطی انتخاب می‌شود.
۱. مخازن فایبرگلاس
این مخازن از کامپوزیت‌های تقویت‌شده با الیاف شیشه ساخته می‌شوند. روکش داخلی آن‌ها با رزین فود گرید پوشش داده شده و مقاومت بالایی در برابر خورندگی دارند. مناسب برای:
- صنایع غذایی
- مخازن بزرگ
- صنایع شیمیایی ملایم
- مناطق گرم و مرطوب
۲. مخازن پلی اتیلن
رایج‌ترین نوع مخازن فود گرید در ایران. از پلی‌اتیلن HDPE ساخته می‌شوند و انواع مختلفی دارند:
- افقی
- عمودی
- زیرپله‌ای
- دیواری
- مکعبی
- کوچک و قابل حمل
این مخازن وزن کم، قیمت مناسب و دوام بالا دارند.
۳. مخازن بتنی با پوشش فودگرید
در پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شوند و با لایه اپوکسی فود گرید پوشش داده می‌شوند. سبک نیستند اما دوام بالایی دارند.
۴. مخازن آب گالوانیزه
این مخازن برای تماس مستقیم با آب پیشنهاد نمی‌شوند مگر اینکه با لایه اپوکسی فود گرید پوشش داده شوند.
۵. مخزن استیل
گران‌ترین و بادوام‌ترین نوع مخزن فود گرید مخزن استیل است که ورق های استنلس استیل 304 یا 316 ساخته می‌شود. مناسب برای:
- بیمارستان‌ها
- صنایع دارویی
- صنایع غذایی حساس
قیمت مخازن فود گرید
قیمت مخازن به عوامل زیر بستگی دارد:
عامل تأثیرگذار | توضیح |
جنس مخزن | پلی‌اتیلن، استیل، کامپوزیت، بتن |
حجم مخزن | از ۱۰۰ لیتری تا ۵۰۰۰ لیتری |
نوع مخزن | افقی، عمودی، دیواری، زیرپله‌ای |
ضخامت و لایه‌بندی | مخزن سه‌لایه و چهارلایه قیمت بیشتری دارند |
برند تولیدکننده | کیفیت قالب‌گیری و مواد اولیه متفاوت است |
به‌طور کلی، مخازن پلی‌اتیلن فودگرید قیمت اقتصادی‌تری نسبت به استیل و کامپوزیت دارند.
دپوت تانک؛ تولیدکننده مخازن فود گرید
دپوت تانک یکی از برندهای معتبر تولید کننده مخازن فود گرید در ایران است. این شرکت با استفاده از مواد اولیه درجه یک، دستگاه‌های روتومولدینگ پیشرفته و سیستم کنترل کیفیت دقیق، مخازنی با استانداردهای بهداشتی بالا تولید می‌کند.
مزایای خرید از دپوت تانک:
- لایه داخلی ۱۰۰٪ فود گرید
- بدنه سه لایه و پنج لایه و ضدجلبک
- گارانتی بلندمدت
- تنوع بالای حجم‌ها از ۱۰۰ تا 30.000 لیتر
- مشاوره تخصصی برای انتخاب مخزن مناسب
سوالات متداول درباره مخازن فود گرید
۱. چرا باید از مخزن فود گرید برای ذخیره آب آشامیدنی استفاده شود؟
مخازن غیر استاندارد ممکن است مواد مضر و بوی نامطبوع وارد آب کنند. مخازن فود گرید با مواد سالم تولید شده‌اند و کیفیت آب را حفظ می‌کنند.
۲. بهترین جنس برای مخزن آب چیست؟
پلی‌اتیلن فودگرید HDPE بهترین گزینه برای مصارف خانگی است؛ اما برای صنایع حساس، مخزن استیل 304 یا 316 انتخاب مناسب‌تری است.
۳. آیا مخازن فود گرید جلبک می‌زنند؟
خیر، اگر سه‌لایه باشند و لایه میانی ضدنور داشته باشند، جلبک نمی‌زنند.
۴. آیا مخزن ۵۰۰۰ لیتری برای واحد مسکونی مناسب است؟
برای ساختمان‌های چندطبقه بسیار مناسب است، زیرا ذخیره مناسب آب در قطعی‌ها را تضمین می‌کند.
۵. آیا مخزن فود گرید بوی آب را تغییر می‌دهد؟
خیر، مخزن استاندارد هیچ طعمی وارد آب نمی‌کند و کاملاً بی‌بو و بی‌اثر است.
۶. چگونه مطمئن شوم مخزن خریداری‌شده فود گرید واقعی است؟
به وجود علامت‌های استاندارد، جنس بدنه، لایه داخلی سفید و برند معتبر دقت کنید.
